عکس تپه چغا بروجرد از: فرهاد داودوندی
از تاریخ بروجرد بیشتر بدانیم
در منابع تاریخی و جغرافیایی، شهر بروجرد با نامهای گوناگونی ثبت شده است؛ از جمله:
اُرُجِرد-اُرُگِرد-اُرُذکَرد-اُروگِرد-الوکرد-بَرجود-بَردُجِرد-بَرگود-بَروجِرد-بُروجِرد-بروکرد-بَروگِرد-بکاگِرد-بوک
گرد-پیروزگرد-پیروزه گِرد- فُروجِرد-فُلوُگِرد-فیروزگرد-فیروزه جرد-
فیروزه گرد-وَرجرد-وَردگرد-وَروجِرد-وَروگِرد-وِروگرد-وِلوگرد-ووریِ
گرد-ویروگرد-یزدجرد-یزدگرد.
گرد و کرد در اسامی شهرهای ایرانی به معنای شهر، آبادی و ساخته و اثر هستند. اشکانیان و ساسانیان شهرها را بیشتر با پسوند گرد میساختهاند همانند سوسنگرد، بروگرد و دارابگرد. عدهای نام درست بروجرد را ویروگرد دانستهاند که به معنای شهر و ساخته ویرو شاهزاده اشکانی است.
کوهی در غرب بروجرد با نام ولاش نیز یادآور نام شاهان اشکانی است.
اما معتبرترین نوشتهها، بروجرد را پیروزگرد دانستهاند که آن را به فیروز ساسانی منتسب میکند. سعید نفیسی بروجرد را از شهرهای ساسانیان و اصل آن را بروگرد و ساخته از «بر» + «گرد» دانستهاست که به معنای شهری است که گرد است و بر و میوه فراوان دارد.
یزدگرد سوم پادشاه ساسانی پس از شکست از اعراب به منطقه بروجرد گریخت و سپاهیانش در آن محل بر + او + گرد آمدند و به این ترتیب نام این محل بَروگرد
شد. در کتابهای تاریخی از بروجرد با نامهای گوناگون نام برده شدهاست
مانند بَروجرد، فلوجرد، اردکرد، یزدگرد، ولوگرد.
روحبخشان در کتاب
«جغرافیای تاریخی بروجرد» بیش از سی مورد از صورتهای مختلف نام این شهر را
به تفصیل ذکر نمودهاست. امروزه بروجرد در گویش بروجردی وُوری یرد vūriyerd و در لری خرمآبادی وُروگرد vorūgerd نامیده میشود. بروگرد borūgerd نام روستایی آن و نیز نام به کار رفته در نوشتههای پارسی سره و بروجرد borūjerd نام رسمی این شهر است.
مسعود میرزا ظلالسلطان از بروجرد با عنوان شهر سبز حضرت سلیمان یاد کرده است.
به دلیل اینکه شجاعالدین لر مدتی در این شهر سکونت داشت لقب شهر شجاعان را به آن دادند.
محمدتقیخان حکیم به دلیل صفای شهر در فصل بهار از این شهر با دارالسرور نام بردهاست
همچنین لقب دیگری با نام دارالشوکه در پشت سکههای ضرب بروجرد در دوره قاجار دیده شده است
منبع: ویکی پدیا