سپتامبر 10, 2013
خورش
آبیته دات کام – فرهاد کریمی – ورزش اول ایران از نگرانی درآمد و درست در روزی که کارکنان فدراسیون کشتی ایران برای گرفتن حقوق عقب‌افتاده‌شان تحصن کرده بودند، با رای اکثریت اعضای کمیته بین‌المللی کشتی المپیک در میان ۲۶ ورزش اصلی بازی‌های تابستانی ۲۰۲۰ باقی ماند. در واقع کشتی با به دست آوردن ۴۹ رای اعضای کمیته بین‌المللی المپیک موفق شد در بازی‌های تابستانی ۲۰۲۰ هم حضور داشته باشد. بیسبال و سافتبال ۲۴ رای و اسکواش تنها ۲۲ رای کسب کردند. از میان سه ورزش کشتی، بیسبال/سافتبال و اسکواش تنها یک رشته می‌توانست جزو رشته‌های اصلی المپیک در سال ۲۰۲۰ باشد. کشتی که یکی از ورزش‌های اصلی المپیاد‌های باستانی بوده است، پس از ارزیابی عملکرد این رشته ورزشی در المپیک ۲۰۱۲ لندن توسط کمیته بین‌المللی المپیک در ماه فوریه ۲۰۱۳ از رشته‌های اصلی بازی‌های تابستانی کنار گذاشته شد. نناد لالوویچ، رییس فدراسیون بین‌المللی کشتی در سه ماه گذشته تغییرات متعددی را برای جذب نظر کمیته بین‌المللی المپیک در این ورزش به‌وجود آورد. کم کردن زمان و اضافه کردن امتیازها دو مورد از تغییرات کشتی در سه ماه گذشته بوده است. لالوویچ در دفاع از کشتی تاکید کرد که مسوولان فیلا برای باقی ماندن در المپیک، قوانین فیلا، برابر جنسیتی، نظام مدیریتی و عملیاتی این فدارسیون را مورد بازبینی قرار داده‌اند. او در آغاز تشریح برنامه خود برای اعضای کمیته بین‌المللی المپیک گفته بود: «امروز مهم‌ترین روز در تاریخ سه هزار ساله کشتی است.»
در جلسه چه گذشت؟
نشست روز یکشنبه کمیته بین‌المللی المپیک در آرژانتین، به انتخاب یک رشته ورزشی برای تکمیل فهرست جدول بازی‌های المپیک ۲۰۲۰ اختصاص داشت؛ کشتی، بیسبال یا اسکواش. در جلسه صبح یکشنبه کمیته بین‌المللی المپیک در بوئنوس‌آیرس روسای هر کدام از این سه رشته ورزشی در ۳۰ دقیقه برنامه و دلایل خود را برای قرار رفتن در میان ۲۶ رشته ورزشی المپیک بیان کردند. بیسبال و سافتبال پس از المپیک ۲۰۰۸ پکن از فهرست رشته‌های اصلی المپیک حذف شدند اما این دو رشته با ارایه برنامه‌ای مشترک شانس خود را برای بازگشت به بازی‌های تابستانی امتحان کردند. در میان این سه رشته ورزشی، اسکواش برای اولین بار قصد داشت تا جزو رشته‌های المپیک شود اما نتوانست. در این گزارش نگاهی داریم به سه رشته‌ای که هر کدام برای بازگشت به المپیک تلاش کردند.
کشتی کاریزماتیک‌تر از خودش
کشتی خبرسازترین رشته برای راهیابی به المپیک ۲۰۲۰ بود زیرا این کشتی بود که از جدول بازی‌ها کنار گذاشته شد تا رشته دیگری جایگزین شود. اما شدت اعتراضات چنان گسترده شد که کمیته بین‌المللی المپیک تصمیم گرفت خود کشتی را هم به جدول رقابت برای قرار گرفتن در فهرست بازی‌ها اضافه کند! طی این مدت کوتاه قوانین کشتی تغییر کرده و حال و هوای دهه ۸۰ میلادی به خود گرفته. قرار است یک وزن از کشتی آزاد و یک وزن از کشتی مردان کاسته شده و به کشتی زنان افزوده شود. هیات رییسه فیلا نیز رافائل مارتینتی رییس سابق را به اتهام بی‌کفایتی برکنار کرده و نناد لالوویچ را جایگزین کرده. از مسابقه نمادین گرفته تا پس دادن مدال‌های المپیک به نشانه اعتراض و حتی اعتصاب غذا و صدها برنامه تبلیغاتی، خانواده کشتی جهان هر ایده‌ای به ذهنش می‌رسیده انجام داده است. رای سرگئی بوبکا از اوکراین، دو رای روسیه، اشمیت از مجارستان، لامبیس نیکولو از یونان، کلودیا بوکل از آلمان، اشوینسکا از لهستان، گرهارد‌هایبرگ از نروژ، دو رای فرانسه، دو رای کوبا، دو رای فنلاند، همراه با آرای کره شمالی و کره‌جنوبی و لیندبرگ از سوئد و رای ترکیه به سبد کشتی واریز شد اما این کافی نبود چراکه مهم این بود که بخشی از آرای ممتنع نیز نصیب کشتی شود. آرای ممتنع به کشورهایی اختصاص داشت که نه در بیسبال، نه اسکواش و نه کشتی حرفی برای گفتن ندارند مانند لیختن اشتاین، لوکزامبورگ، پاناما، زامبیا و کشورهای عربی. یا کشورهایی که در دو رشته صاحب موقعیت هستند، مانند آمریکا که سه رای دارد و هم در کشتی صاحب موقعیت ممتازی است و هم در بیسبال. خوشبختانه تقریبا ممتنع‌ها به کشتی رای دادند و به قول رسانه‌های خارجی به کشتی رحم کردند. انگار همه می‌دانستند که کشتی اگر از المپیک حذف شود رو به قهقرا می‌رود چراکه این ورزش هویت خود را از المپیک می‌گیرد. پولساز نیست و هیچ‌وقت رابطه خوبی با تلویزیون نداشته اما تمدید حیات در بازی‌های المپیک به منزله شکل‌گیری دوره نوینی از این ورزش با قدمت رسمی ۲۷۲۰ ساله‌اش خواهد بود و البته ایران هم از ماندن سود خواهد کرد. در ایران باشگاه‌های زیادی برای کشتی وجود دارد و جوانان زیادی علاقه‌مند به کشتی هستند ضمن اینکه مدال‌آورترین رشته ایران در المپیک همین کشتی است. چه خوب شد که کشتی حذف نشد. ایران و آمریکا و روسیه برای بازگشت کشتی به المپیک کمپین‌هایی تشکیل دادند و حتی فدراسیون جهانی کشتی قول داد برای پخش تلویزیونی و جذاب‌تر کردن کشتی زنان و مردان کارهای اساسی بکند. اما یک نکته ناراحت‌کننده هم دیده شد و آن عدم حضور نمایندگان فدراسیون کشتی ایران در جلسات فدراسیون جهانی کشتی بود. در حالی که ایران از ابرقدرت‌های کشتی جهان است اما هیچ نماینده‌ای در این نهاد بین‌المللی ندارد.
بیسبال هم رای نیاورد
بیسبال رشته تازه‌واردی نیست. از سال ۱۹۰۴ به صورت غیررسمی و به تناوب در المپیک بوده و از ۱۹۹۲ بارسلون هم رسمی شده. در المپیک لندن اما بیسبال حذف شد زیرا بریتانیایی‌ها دو رشته دارند که شبیه ورزش آمریکایی‌هاست. آمریکایی‌ها بیسبال و فوتبال خاص خود را بازی می‌کنند اما در انگلیس راگبی و کریکت رایج است که قدمت آن بیش از بیسبال است. این دو رشته برای تثبیت بارها در نهادهای بین‌المللی در تضاد بوده‌اند. کشورهای نزدیک به بریتانیا در کریکت پیشرفت کردند و در طرف مقابل کشورهای همسو با ایالات متحده مانند ژاپن، کره‌جنوبی و فیلیپین در بیسبال صاحب موقعیت شدند. در المپیک ۲۰۱۲ انگلیس بیسبال را از جدول بازی‌ها خارج کرد و معتقد بود چون زمین بیسبال در لندن وجود ندارد، برای برگزاری تورنمنتی مثل المپیک لندن نیاز به ساختن استادیوم است و برای این کشور به صرفه نیست. برای رای‌گیری بوئنوس آیرس، فرم‌هایی به کشورهایی که فدراسیون بیسبال دارند داده شده که این رشته به المپیک باز گردانده شود و عجیب آنکه دو رشته مجزای سافتبال و بیسبال را با یکدیگر ادغام کرده بودند که همین باعث انتقاد هم شد. بیسبال در کوبا، استرالیا، ژاپن، آمریکا و کانادا بسیار محبوب است. نکته اینجاست که اگر المپیکی نمی‌شد هم لطمه نمی‌خورد، ورزشی پولساز است، ساز و کار حرفه‌ای خود را دارد و روابط تنگاتنگی با برخی شبکه‌های تلویزیونی و حامیان مالی دارد که همین اتفاق هم افتاد. استرالیا هر سه رای خود را به بیسبال داد اما ژاپن و کوبا که مدال‌های فراوانی در کشتی می‌گیرند این کار را نکردند و بسیار فکر کردند حتی کانادا هم در کشتی زنان دارای مدال طلاست به بیسبال رای ندهد که رای نداد. آمریکا اما ماجرایش فرق می‌کرد. آمریکا دو رای به کشتی داد و یک رای به بیسبال. البته حتی اگر سه رای را هم می‌داد باز هم بیسبال رای نمی‌آورد. آنتونیو کاسترو پسر فیدل کاسترو هم از حامیان بیسبال بود اما او هم مثل بیسبال ناکام ماند.
اسکواش شکننده‌تر از راکتش
کشتی‌دوست‌ها امیدوار بودند که نبرد بیسبال و اسکواش و شکسته شدن آرای دو گروه منجر به بقای این ورزش در المپیک شود که البته همین اتفاق هم افتاد. طبیعی بود که رای بریتانیایی‌ها به سبد اسکواش واریز شود. تضاد بریتانیا با بیسبال فقط یک بخش قضیه است. اسکواش و مسابقاتش در انگلیس رسمیت پیدا کرد و اولین زمین اسکواش در آکسفورد ساخته شد. بریتانیایی‌ها قوانین اسکواش و ابعاد زمین بازی‌اش را تدوین کردند. اسکواش برتری‌اش را بر کاراته، موج سواری، اسکیت و صخره‌نوردی در انتخابات پیشین نیز مرهون بریتانیاست. آفریقای جنوبی، پاکستان و نیوزیلند هم طبعا گرایشی مشابه بریتانیا دارند اما استرالیا با وجود موقعیت ممتازی که در اسکواش دارد با توجه به برخورداری از همین موقعیت در بیسبال مشخص شد دو رای به بیسبال و یک رای به اسکواش داده است. کورت شیشه‌ای تاکنون بی‌آنکه در المپیک نصب شود، برپاکننده مسابقات جهانی و تورهای حرفه‌ای منظم و پولساز متعددی بوده. اسکواش بیش از بیسبال و کمتر از کشتی، نیازمند حضور به جدول بازی‌های المپیک بود اما در نهایت این کشتی بود که ماند تا نشان دهد که اصالت شاید مهم‌تر از مدرنیته باشد. جالب اینجاست که راجرر فدرر و اندی ماری هم از اسکواش حمایت کرده بودند اما این حمایت‌ها هم مثل حمایت مسی از المپیک ۲۰۲۰ مادرید کارگر نیفتاد.
شاید اگر رافائل مارتینتی در سمت ریاست فدراسیون جهانی کشتی باقی‌مانده بوده حالا این طرفداران رشته‌های دیگر بودند که برای حضور در المپیک جشن گرفته بودند اما با برکناری مارتینتی و انتخاب لالوویچ بود که لابی‌ها برای بقای این رشته کهن افزایش یافت و رییس جدید فدراسیون کشتی با تغییرات وسیعی که در این رشته داد توانست باعث راضی کردن مسوولان کمیته بین‌المللی المپیک شود. لالوویچ درباره باقی ماندن کشتی در المپیک ۲۰۲۰ گفت: می‌خواهم از تمام اعضای کمیته ملی المپیک که به حفظ کشتی در المپیک رای دادند تشکر کنم. با این رای، شما نشان دادید قدم‌هایی که ما برای بهتر شدن ورزشمان برداشتیم، تاثیرگذار بوده است. اطمینان می‌دهم که مدرن شدن ورزش ما هم‌اکنون نیز متوقف نمی‌شود. ما به تلاشمان ادامه می‌دهیم تا بهترین یار و شریک جنبش المپیک باشیم. رییس فیلا همچنین خطاب به طرفداران کشتی گفت: به میلیون‌ها کشتی‌گیر و طرفداران این ورزش در سرتاسر جهان که دور هم جمع شدند تا کشتی را در المپیک حفظ کنند تبریک می‌گویم. هر کدام از شما سخت مبارزه کردید تا به این پیروزی برسید. حالا باید متحد باقی بمانیم تا ثابت کنیم ما توقعاتی را که از این رای‌گیری به‌وجود آمده برآورده خواهیم کرد. ژاک روگ، رییس کمیته بین‌المللی المپیک هم به این اتفاق واکنش نشان داد و گفت: کشتی در چند ماه گذشته انعطاف‌پذیری و تلاش زیادی برای باقی ماندن در المپیک از خود نشان داد. مسوولان فیلا مراحل ارتقا و بهبود ورزش خود را از طریق افزایش سهم زنان و ورزشکاران در تصمیم‌گیری‌ها نشان دادند. تغییر مقررات که منجر به مسابقاتی هیجان‌انگیزتر، آسان‌تر و قابل درک‌تر برای تماشاگران شد در حفظ کشتی در المپیک موثر بود. همچنین تغییر ساختار و مدیریت فیلا و همچنین افزایش تعداد مسابقات زنان از دیگر تغییرات مثبت صورت‌گرفته بود.
